TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA
Badanie polega na pobraniu płynu mózgowo-rdzeniowego przez wkłucie igły punkcyjnej do kanału kręgowego (przestrzeni podpajęczynówkowej). Pobrany płyn mózgowo-rdzeniowy poddawany jest ocenie pod względem właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Zmiany w składzie płynu mózgowo-rdzeniowego pozwalają rozpoznać niektóre schorzenia ośrodkowego układu nerwowego i korzeni rdzeniowych.
CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego jest podstawowym badaniem dla rozpoznawania zapaleń OUN, bądź uzupełniającym przy podejrzeniu krwawień podpajęczynówkowych, chorób OUN przebiegających z rozpadem mieliny lub rozsiewem komórek nowotworowych.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
to między innymi:
• Zapalenie opon mózgu (bakteryjne, wirusowe, inne).
• Krwotok podpajęczynówkowy.
• Zapalenie rdzenia i korzeni rdzeniowych.
• Choroby demielinizacyjne ośrodkowego układu nerwowego (np. stwardnienie rozsiane).
Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza
BADANIA POPRZEDZAJĄCE
– Badanie przedmiotowe-neurologiczne
– Ocena układu krzepliwości krwi.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA
Każdy pacjent musi osobiście podpisać zgodę na przeprowadzenie badania, zapoznając się wcześniej z trybem badania i ewentualnymi następstwami.
Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. (chlorek etylu)
OPIS BADANIA
Płyn mózgowo-rdzeniowy pobierany jest z nakłucia lędźwiowego. Pacjent leży na boku, z silnie wygiętym grzbietem, podkurczonymi kończynami dolnymi i zgiętym do przodu karkiem (Ryc.6- 5).
Ryc.6-5 Ułożenia pacjenta w trakcie nakłucia lędźwiowego (I-igła punkcyjna, M-manometr)
Obszar skóry w okolicy planowanego miejsca wkłucia odkażony jest spirytusem a następnie jodyną. Miejsce wyznaczone do wkłucia igły można znieczulić chlorkiem etylu lub przez wstrzyknięcie środka znieczulającego (lignokainy).
Jeśli w trakcie wykonywania nakłucia lędźwiowego pacjent odczuje gwałtowny, promieniujący do kończyny dolnej ból - powinien fakt ten zgłosić prowadzącemu badanie. Nieznaczne wycofanie igły punkcyjnej lub zmiana kąta wkłucia igły powoduje ustąpienie dolegliwości bólowych.
Po wkłuciu igły punkcyjnej do przestrzeni płynowej badający sprawdza drożność kanału kręgowego i ocenia ciśnienie śródczaszkowe.
Po zakończeniu pomiarów pobiera się kilka lub kilkanaście mililitrów płynu mózgowo-rdzeniowego. Po usunięciu igły punkcyjnej na miejsce wkłucia zakłada się jałowy opatrunek.
CZAS
Badanie trwa około 2 - 3 minut
INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE
Przed badaniem
• Ewentualne uczulenie na jod.
• Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).
W czasie badania
• Wszelkie nagłe dolegliwości (np. gwałtowny ból promieniujący do kończyny dolnej).
• Inne nagłe dolegliwości (bóle głowy, zawroty).
JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?
Przez około 1 godzinę po nakłuciu lędźwiowym pacjent powinien leżeć na brzuchu, a następnie może ułożyć się w pozycji na plecach. Nie wolno podnosić głowy! Reżim łóżkowy obowiązuje przez 24 godziny. W pierwszej i drugiej dobie po badaniu należy przyjmować zwiększoną ilość płynów (około 2 - 3 litrów wody, herbaty lub soków).
MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU
U niektórych pacjentów, którzy nie przestrzegają "reżimu łóżkowego" i nie wypili dostatecznej ilości płynów mogą wystąpić objawy zespołu popunkcyjnego. Zespół ten występuje zwykle w 3 - 4 dobie po nakłuciu. Pacjent odczuwa silne bóle głowy i karku, zawroty głowy i nudności. Objawy te wyraźnie nasilają się w pozycji stojącej lub siedzącej. Dla usunięcia tych objawów zaleca się "reżim łóżkowy" i wypijanie dużej ilości płynów. Po kilku dniach zespół popunkcyjny ustępuje bez śladu. Jeśli istnieje taka potrzeba, badanie może być powtarzane wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.
- Drukuj
- Powrót
