OPIS ZABIEGU
Operacja będzie przeprowadzono w znieczuleniu przewodowym (wymaga nakłucia okolicy lędźwiowej kręgosłupa i znieczulenia podpajęczego lub zewnątrzoponowego) lub ogólnym czyli w tzw. narkozie. W trakcie zabiegu konieczne jest wykonanie cięcia w pachwinie oraz kolejnego w okolicy nad kolanem (w przypadku rekonstrukcji powyżej kolana) lub pod kolanem po stronie przyśrodkowej (w przypadku rekonstrukcji pod kolanem). W przypadku gdy by-pass wykonywany jest z żyły własnej do rekonstrukcji wykorzystuje się zwykle żyłę w przebiegu tej żyły na udzie i czasem także na podudziu (żyła odpiszczelowa przebiega w tkance podskórnej, aby ją wypreparować należy rozciąć skórę bezpośrednio nad żyłą).
Dopiero po wypreparowaniu i ocenie tętnic służących do wykonania zespoleń podejmowana jest decyzja dotycząca możliwości wykonania by-passu. W przypadku zmian dotyczących tętnicy udowej konieczne może być wykonanie jej endarterktomii w pachwinie (czyli usunięcia blaszki miażdżycowej z jej światła po wcześniejszym rozcięciu tętnicy).
W przypadku słabego napływu krwi do tętnicy udowej może zaistnieć konieczności wykonania angioplastyki i wszczepienia stentu do tętnicy biodrowej lub też wykonania by-passu od aorty do tętnicy udowej. W sytuacji gdy mamy do czynienia ze zmianami w zakresie tętnicy podkolanowej uniemożliwiającymi wszycie zespolenia powyżej kolana konieczne może być wykonanie cięcia poniżej kolana i wszycie zespolenia dystalnego bypassu do dystalnego odcinka tętnicy podkolanowej lub też do tętnic podudzia. Kolejnym czynnikiem decydującym o powodzeniu operacji jest stan tętnic obwodowych – szczególnie w przypadku braku odpływu do naczyń obwodowych (operator ocenić to może między innymi poprzez ocenę tak zwanego wypływu wstecznego lub sprawdzić drożność naczyń cewnikiem bądź wykonując arteriografię). W przypadku gdy mamy do czynienia z zaawansowanymi zmianami miażdżycowymi wykonanie by-passu może okazać się niemożliwe. W tej sytuacji operator będzie musiał odstąpić od zabiegu zaszywając rany. W sytuacji gdy po ocenie naczyń zespół operujący uzna że istnieją warunki do wykonania zabiegu, podjęta zostanie decyzja o zastosowaniu odpowiedniego materiału do rekonstrukcji naczyniowej. W tym celu może wykorzystana zostać własna żyła (zwykle odpiszczelowa) lub proteza naczyniowa. Decyzja o wykorzystaniu odpowiedniego materiału zależy od miejsca wszycia zespolenia dystalnego (długości i rodzaju by-passu), stanu naczyń, jak również dostępności żyły własnej chorego. Proteza naczyniowa lub żyła jest w trakcie zabiegu (po założeniu zacisków naczyniowych na tętnicę oraz po odcinkowym rozcięciu ściany naczynia w miejscu zespolenia) przyszywana szwem naczyniowym do tętnicy poniżej i powyżej miejsca niedrożności (wykonanie zespolenia dystalnego i proksymalnego), co umożliwia ominięcie miejsca niedrożności. Proteza naczyniowa lub żyła jest zwykle przeprowadzana wzdłuż tętnicy udowej (o ile konieczne także wzdłuż tętnicy podkolanowej). Istnieje także możliwość wykonania przeszczepu z żyły własnej prowadzonego w tkance podskórnej kończyny (tak zwany przeszczep sposobem in situ). Po wszyciu przeszczepu i zwolnieniu zacisków naczyniowych operator sprawdza szczelność zespoleń i kontroluje hemostazę w obrębie ran. Zabieg kończyn założenie drenów do ran oraz zeszycie tkanek w obrębie ran. Na rany zakładane są opatrunki.
Pacjent zarówno w trakcie zabiegu jak i bezpośrednio po zabiegu (w okresie najmniej doby po zabiegu) otrzymuje dożylnie heparynę niefrakcjonowaną co ma zapobiec zakrzepicy by-passu.
W sytuacji gdy wykonanie zabiegu wszczepienia bypassu okazuje się niemożliwe, a w okolicy tętnicy udowej w pachwinie stwierdzane są zmiany mogące potencjalnie utrudniać napływ krwi do kończyny operator może podjąć decyzję o wykonaniu ograniczonego zabiegu naprawczego naczyń w obrębie tętnicy udowej i tętnicy głębokiej uda w pachwinie. W przypadku dużego stopnia zwężenia w okolicy tętnicy udowej i jej podziału, wykonanie w tym miejscu endarterktomii (usunięcia po nacięciu światła tętnicy blaszki miażdżycowej z jej wnętrza) lub też endarterektomii i plastyki tętnicy udowej bądź udowej głębokiej przy pomocy łaty z żyły własnej lub protezy może w istotny sposób zwiększyć napływ krwi do kończyny. Plastyka chirurgiczna wykonywana jest poprzez naszycie na miejsce rozciętej tętnicy łaty z protezy lub żyły własnej.
Należy podkreślić to jeszcze raz – mimo zaplanowanego na podstawie wcześniejszych badań obrazowych zabiegu, ostateczny rodzaj operacji jest ustalany przez zespół operujący w czasie trwania zabiegu. Ze względu na to, że będzie Pani/Pan znieczulony, nie ma wówczas często możliwości poinformowania Pani/Pana o rozpoznaniu śródoperacyjnym i uzyskania wówczas właściwej zgody na ten ostateczny zabieg. Dlatego też prosimy zawsze w przypadku operacji w obrębie tętnic kończyny dolnej o wyrażenie zgody na szerszy zakres zabiegów rekonstrukcyjnych.
POSTĘPOWANIE PO ZABIEGU
Bezpośrednio po zabiegu będzie Pani/Pan przebywać w sali pooperacyjnej,
w przypadku licznych obciążeń lub rozległego zabiegu trafi Pani/Pan do Oddziału Intensywnego Nadzoru Chirurgicznego lub nawet do Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
Po zabiegu obowiązuje całkowity zakaz jedzenia i picia, można delikatnie gazikiem zwilżać usta i język. Zakaz jedzenia i picia obowiązuje Panią/Pana do czasu wprowadzenia odpowiedniej diety przez lekarzy. Zapewniamy, że otrzyma Pani/Pan odpowiednią i niezbędną ilość i jakość żywienia w formie podawanych dożylnie kroplówek.
Decyzja o możliwości uruchomienia Pacjenta (siadanie i chodzenie) podejmowana jest przez zespół lekarski w zależności od stanu miejscowego i czasu który upłynął od zabiegu
i znieczulenia – tego rodzaju informację otrzyma Pani/Pan w okresie po zabiegu.
MOŻLIWE POWIKŁANIA
Operacja ma na celu leczenie Pana/Pani choroby. Pomimo dużego doświadczenia i staranności zespołu operującego może czasami dojść do powikłań. Wystąpieniu powikłań sprzyja: zły stan ogólny, wyniszczenie, choroba nowotworowa, niehigieniczny tryb życia, otyłość, cukrzyca, konieczność powtórnej operacji, zły stan uzębienia, operacja przeprowadzana w trybie nagłym, choroby dodatkowe (serca, wątroby, płuc), krwotok i wstrząs. Niezwykle duże znaczenie ma również obecność zmian martwiczych jak również owrzodzeń kończyny jak również operacja z powodu krytycznego niedokrwienia kończyny.
Do najczęstszych powikłań należy:
Powikłania ogólne:
1. Krwawienie pooperacyjne lub krwiak – wymagające niejednokrotnie powtórnej operacji.
2. Zakażenie rany pooperacyjnej – najczęściej zakażenie jest spowodowane bakteriami znajdującymi się na Pani/Pana skórze, które w warunkach fizjologicznych, czyli naturalnych, nie atakują Pani/Pana, ale w sytuacji tzw. stresu okołooperacyjnego, kiedy to obniża się odporność, atakują własny organizm. Przyczyna infekcji może być również przeniesienia bakterii z krwią z zębów lub jamy ustnej bądź gardła, jak również obecność martwicy, owrzodzeń lub zmian troficznych.
3. Zakażenie protezy naczyniowej – może wystąpić w związku z zakażeniem rany jak również w związku z przeniesieniem zakażenia z innych miejsc w organizmie Pacjenta (zakażenia skóry, ogniska zakażenia w obrębie jamy ustnej i gardła i potencjalnie wszystkie inne ogniska infekcji) –zakażenie protezy wiąże się z ryzykiem krwawienia z protezy i zespoleń naczyniowych jak również z bardzo wysokim ryzykiem utraty kończyny.
4. Opóźnione gojenie lub gojenie poprzez wytworzenie przerosłej blizny tzw. keloid, co wynika z osobniczych wrodzonych skłonności do gojenia.
5. Uszkodzenie nerwów – podczas przecinania powłok dochodzi do nieuniknionych przecięć małych niewidocznych dla nieuzbrojonego oka, gałęzi nerwowych mogących dawać objawy przeczulicy lub niedoczulicy skóry w obrębie kończyny dolnej. W przypadku zabiegów w obrębie pachwiny dojśc może do uszkodzenia nerwu udowego, w przypadku zabiegów w obrębie tętnicy podkolanowej i naczyń podudzia dojść może do uszkodzenia nerwów ruchowych kończyny.
6. Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych – zarówno niedokrwienie, jak i przywrócenie ukrwienia kończyny powodować może obrzęk mięśni podudzia co powodować może tak zwany zespół ciasnoty przedziałów powięziowych (obrzękowi ulegają mięśnie otaczane przez powięź – nasila to zmiany niedokrwienne). W przypadku rozpoznania tego zespołu konieczne jest wykonanie tak zwanej fasciotomii – rozcięcia powięzi i skóry tak aby obarczyć obrzęknięte tkanki mięśniowe. W przeciwnym razie grozi im martwica. Zwykle zespół ten dotyczy mięśni podudzia.
7. Uszkodzenie tkanek miękkich i skóry poprzez środki dezynfekujące lub prąd elektryczny – używamy wysokiej klasy środki dezynfekujące jednakże istnieje niebezpieczeństwo reakcji uczuleniowej podczas przygotowywania pola operacyjnego; podczas zabiegu używany jest do preparowania tkanek nóż elektryczny – istnieje możliwość powstania łuku elektrycznego i oparzenia skóry.
8. Reakcja alergiczna na leki, środki znieczulające, krew i preparaty krwi – pokrzywka, swędzenie, duszności, drgawki, a w skrajnych przypadkach zatrzymanie akcji serca.
9. Zakażenie wirusem HIV lub zapalenia wątroby,
10. Uszkodzenia skóry przez środki dezynfekcyjne lub prąd elektryczny,
11. Niedokrwienie mięśnia sercowego, zawał serca,
12. Ostra niewydolność nerek lub też zaostrzenie niewydolności nerek (szczególnie w przypadku dużych przetoczeń krwi oraz w sytuacji rozległych i długotrwałych zabiegów),
13. Ostre niedokrwienie kończyn dolnych – może być powodowane zatorem powodowanym przez skrzepliny obecne w aorcie lub naczyniach biodrowych lub też zwężeniem naczyń na tej wysokości, jak również może być spowodowane brakiem odpływu krwi do naczyń obwodowych. Ta ostatnia sytuacja może zdarzyć się w szczególności gdy mamy do czynienia z sytuacją związaną z wielopoziomowymi zmianami miażdżycowymi. Przyczyną zatkania może być też nadmierna krzepliwość krwi, odwodnienie lub też zwężenie zespolenia. W tej sytuacji konieczne może być udrożnienie by-passu lub też o ile konieczne i pozwalają na to warunku anatomiczne wykonanie przeszczepu kroczącego lub też angioplastyki tętnicy lub plastyki chirurgicznej zespolenia naczyniowego lub (o ile konieczne ) przeprowadzenie leczenia trombolitycznego.
14. Amputacja kończyny dolnej – może być wynikiem zakrzepicy by-passu lub też zakrzepicy tętnicy podudzia i stopy – większe ryzyko u chorych z krytycznym niedokrwieniem kończyny, zakrzepicą obwodową jak również cukrzycą.
15. Ostra niewydolność oddechowa – może wymagać wielodniowej terapii przy pomocy respiratora i tracheotomii (wprowadzenia rurki inkubacyjnej do tchawicy),
16. Zapalenie płuc,
17. Zakrzepica żył głębokich i zator tętnicy płucnej,
18. Krwawienie z przewodu pokarmowego,
19. Zgon – najczęściej jako skutek wymienionych powikłań lub też niewydolności różnych narządów.
W związku z wszczepieniem protezy naczyniowej możliwe są także powikłania dotyczące protezy i zespoleń naczyniowych, takie jak powstanie tętniaka w miejscu zespolenia naczyniowego, zatkanie tętnicy mogące prowadzić do utraty kończyny na tle niedokrwienia, zakażenia protezy, czy też krwotok z zespolenia naczyniowego.
W czasie zabiegu i w okresie pooperacyjnym mogą wystąpić również inne rzadkie lub nawet niespotykane dotąd powikłania o nieznanym przebiegu i następstwach
- Drukuj
- Powrót