Górnośląskie Centrum Medyczne - Szpital w Ochojcu - www.gcm.pl

OPIS ZABIEGU

Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym (dokładnych informacji na temat znieczulenia i możliwych jego powikłań udzieli lekarz anestezjolog podczas badania).

Zawsze przed operacją konieczne jest zacewnikowanie pęcherza moczowego i wprowadzenie zgłębnika do żołądka. Należy podkreślić, że ze względu na objawy niedrożności, czyli stan zagrożenia życia, operacja, jaką proponujemy jest operacją pilną. Ze względu na fakt, iż często do momentu zabiegu nie znamy przyczyny objawów niedrożności przewodu pokarmowego, istnieje wiele opcji procedur chirurgicznych, które będzie trzeba zastosować podczas zabiegu. Ostateczna decyzja, co do wyboru zabiegu, który wykonamy zapadnie podczas operacji po dokładnym zdiagnozowaniu przyczyny niedrożności. W grę wchodzą następujące procedury operacyjne:

• Przecięcie, rozcięcie zrostów w jamie brzusznej, powodujących niedrożność.
• Odprowadzenie przepukliny, odkręcenie jelita, odprowadzenie wgłobienia jelita.
• W przypadku, gdy przyczyną niedrożności jest przepuklina pachwinowa bądź brzuszna, oprócz innych wymienionych tu procedur najczęściej wykonujemy operacje plastyczną przepukliny. Jednak w odróżnieniu od operacji plastycznych przepuklin niepowikłanych wykonywanych w trybie planowym, w przypadku przepuklin, jako przyczyny niedrożności zwykle odstępujemy od operacji z wszyciem materiału wzmacniającego – siatki, ze względu na zwiększone ryzyko infekcji. Niekiedy w ogóle odstępuje się od próby zaopatrzenia przepukliny podczas leczenia niedrożności mechanicznej jelit, pozostawiając to do kolejnego etapu leczenia chirurgicznego. Takie postępowanie podejmowane jest w sytuacji ciężkiego stanu ogólnego chorego, w celu ograniczenia ryzyka operacji.
• Wycięcie części jelita cienkiego bądź/i grubego lub kilku fragmentów jelitaz miejscami chorobowo zmienionymi powodującymi niedrożność. Planowany u Pani/Pana zabieg może polegać na wypreparowaniu części jelita cienkiego i/lub grubego i następnie na usunięciu wypreparowanego fragmentu wraz ze zmianą powodującą niedrożność. Następnie zostanie wykonane zespolenie jelitowe pomiędzy jelitem cienkim i jelitem cienkim bądź jelitem cienkim a jelitem grubm, bądź jelitem grubym a jelitem grubym.
• W przypadku, gdy zmienionej części jelita nie można wyciąć możliwe jest wykonanie zespolenia omijającego. Wykonanie zespolenia omijającego polegające na odnalezieniu fragmentu jelita cienkiego bądź grubego zajętego procesem chorobowym i powodującym niedrożność. Z kolej odnajduje się zdrową pętlę jelita cienkiego/grubego przed zmianą chorobową oraz zdrową część jelita cienkiego/grubego za miejscem chorobowo zmienionym. Kolejnym etapem zabiegu jest wykonanie zespolenia między wyznaczonymi dwoma miejscami przed i za chorobowo zmienionym miejscem w sposób umożliwiający przechodzenie pokarmu zarówno w sposób naturalny, jak i z ominięciem chorobowo zmienionej części przez zespolenie.
• Czasami konieczna jest operacja innego narządu jamy brzusznej poza jelitem grubym i/lub cienkim, którego choroba powoduje niedrożność.
• Niekiedy jednak występują okoliczności, które uniemożliwiają wykonanie zespolenia jelitowego (znaczne rozdęcie jelit, niedokrwienie, duży rozmiar guza, czy też odmienności anatomiczne). W tych przypadkach konieczne jest wytworzenie stomii, czyli wyłonienie jelita cienkiego lub grubego na powierzchnię brzucha, które następnie jest zaopatrywane workiem, do którego odchodzi treść jelitowa. Stomia ta może być wyłoniono na okres przejściowy, po którym wykonuje się operację odtwarzającą ciągłość przewodu pokarmowego – zamknięcie stomii. Czasami jednak stomia wyłaniana jest na stałe.

Ciecie chirurgiczne w przypadku operacji wykonywanych z powodu niedrożności jest zwykle cięciem dużym – ma zapewnić wgląd w całą jamę brzuszną. Najczęściej wykonywane jest cięcie pośrodkowe ( w okolicy pępka), w uzasadnionych przypadkach konieczne może być jednak wykonanie innego cięcia.

Należy podkreślić to jeszcze raz. Ostateczny rodzaj operacji jest ustalany przez zespół operujący w czasie trwania zabiegu. Ze względu na to, że będzie Pani/Pan znieczulony ogólnie, czyli w narkozie, nie ma możliwości poinformowania Pani/Pana o rozpoznaniu śródoperacyjnym i zebranie wówczas właściwej zgody na ten ostateczny zabieg.

Dlatego też prosimy zawsze w przypadku operacji w obrębie przewodu pokarmowego o wyrażenie zgody na szeroki zakres zabiegów, włączając w to wytworzenie sztucznego odbytu, mimo iż w większości przypadków jego wykonanie nie będzie konieczne oraz zgoda na rozszerzenie zakresu zabiegu (wycięcie innych narządów dotkniętych choroba o ile możliwe i konieczne)

POSTĘPOWANIE PO ZABIEGU

Bezpośrednio po zabiegu będzie Pani/Pan przebywać w sali pooperacyjnej, w przypadku licznych obciążeń lub rozległego zabiegu trafi Pani/Pan do Oddziału Intensywnego Nadzoru Chirurgicznego lub do Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii.

Po zabiegu obowiązuje całkowity zakaz jedzenia i picia, można delikatnie gazikiem zwilżać usta i język. Zakaz jedzenia i picia obowiązuje Panią/Pana do czasu wprowadzenia odpowiedniej diety przez lekarzy – nieprzestrzeganie tego zakazu może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań pod postacią rozejścia zespolenia przewodu pokarmowego, co może w konsekwencji doprowadzić do zapalenia otrzewnej i zagrożenia życia Pani/Pana. Zapewniamy, że otrzyma Pani/Pan odpowiednią i niezbędną ilość i jakość żywienia w formie kroplówek.

Ze względu na niedrożność porażenną jelit – brak ruchów jelit - w okresie pooperacyjnym, wynikające z samego faktu operacji jak i stosowanych leków do znieczulenia, konieczne może być długotrwałe utrzymywanie sondy w żołądku i zakazu jedzenia i picia oraz będą wykonywane lewatywy.

W miarę postępu gojenia Pani/Pana dieta będzie stopniowo rozszerzana i kolejne posiłki do niej dodawane.

MOŻLIWE POWIKŁANIA

Operacja ma na celu ratowanie Pana/Pani życia. Wystąpieniu powikłań sprzyja: zły stan ogólny, wyniszczenie, zaawansowana choroba nowotworowa, niehigieniczny tryb życia, otyłość, cukrzyca, konieczność powtórnej operacji, zły stan uzębienia, operacja przeprowadzana w trybie nagłym, choroby dodatkowe (serca, wątroby, płuc).

Do najczęstszych powikłań należy:

Powikłania ogólne:

• Krwawienie pooperacyjne lub krwiak – wymagające niejednokrotnie powtórnej operacji.
• Zakażenie rany pooperacyjnej – najczęściej zakażenie jest spowodowane bakteriami znajdującymi się na Pani/Pana skórze, które w warunkach fizjologicznych, czyli naturalnych, nie atakują Pani/Pana, ale w sytuacji tzw. stresu okołooperacyjnego, kiedy to obniża się odporność, atakują własny organizm. Dodatkowo podczas operacji w obrębie przewodu pokarmowego uwalniane są do pola operacyjnego bakterie kałowe znajdujące się wewnątrz jelit – one również często powodują zakażenie. W efekcie tych zakażeń dojść może również do powstania ropnia w jamie brzusznej lub miednicy.
• Rozejście rany pooperacyjnej z wydostaniem się jelit na zewnątrz jamy brzusznej, (jeśli wystąpi w bezpośrednim okresie pooperacyjnym) lub powstanie przepuklina w bliźnie, (jeśli wystąpi w odległym okresie pooperacyjnym w domu).
• Opóźnione gojenie lub gojenie poprzez wytworzenie przerosłej blizny tzw. keloid, co wynika z osobniczych wrodzonych skłonności do gojenia.
• Uszkodzenie nerwów – podczas przecinania powłok jamy brzusznej dochodzi do nieuniknionych przecięć małych niewidocznych dla nieuzbrojonego oka, gałęzi nerwowych mogących dawać objawy przeczulicy lub niedoczulicy skóry.
• Uszkodzenie tkanek miękkich i skóry poprzez środki dezynfekujące lub prąd elektryczny – używamy wysokiej klasy środki dezynfekujące jednakże istnieje niebezpieczeństwo reakcji uczuleniowej podczas przygotowywania pola operacyjnego; podczas zabiegu używany jest do preparowania tkanek nóż elektryczny – istnieje możliwość powstania łuku elektrycznego i oparzenia skóry.
• Reakcja alergiczna na leki, środki znieczulające, krew i preparaty krwi – pokrzywka, swędzenie, duszności, drgawki, a w skrajnych przypadkach zatrzymanie akcji serca.
• Zakażenie wirusem HIV lub zapalenia wątroby,

Powikłania specjalne – są one zależne od rodzaju wykonanej operacji, przyczyny niedrożności i często również od obecności zakażenia:

• Nieszczelność zespolenia wytworzonego podczas odtwarzania ciągłości przewodu pokarmowego – defekt materiału, z którego wykonana jest szew chirurgiczny, martwica brzegów zespalanych jelit - wymaga najczęściej ponownej operacji i zwiększa ryzyko wyłonienia sztucznego odbytu.
• Tworzenie pooperacyjnych zrostów jelitowych – mogą doprowadzić do niedrożności przewodu pokarmowego a nawet spowodować wciągnięcie sztucznego odbytu do jamy brzusznej.
• Zmiana w oddawaniu stolca – ze względu na wycięcie kawałka przewodu pokarmowego spożyty pokarm nie znajduje się już w fizjologicznym jelicie – mogą wystąpić zaburzenia trawienia, zaburzenia przyswajania elementów pokarmu, biegunki lub zaparcia – często organizm musi się przystosować przez pewien czas do „nowych” warunków i wówczas te dolegliwości ustępują całkowicie lub znacznie się zmniejszają.
• Uszkodzenie innych narządów (np. innego odcinka jelita, śledziony, wątroby, moczowodu, nerwów, naczyń krwionośnych, pęcherza, macicy i innych). Ryzyko takiego uszkodzenia wzrasta przy znacznej otyłości, przy zaawansowanym stadium choroby, po przebytych zabiegach operacyjnych w obrębie jamy brzusznej, lub w stanach zapalnych w jamie brzusznej
• W przypadku wyłonionej stomii dojść może do jej martwicy, przepukliny okołostomijnej, zwężenia lub wciągnięcia stomii do jamy brzusznej.
• Powstanie ropnia w jamie brzusznej lub w przestrzeni zaotrzewnowej
• Powstanie przepukliny pooperacyjnej

Mogą również wystąpić powikłania tzw. niechirurgiczne, często wynikające z licznych chorób towarzyszących i stanu ogólnego. Należą do nich: zawał serca, zakrzepica żył głębokich i powierzchownych oraz zator tętnicy płucnej, udar mózgu, niewydolność serca, niewydolność oddechowa, infekcje i inne aż do śmierci włącznie. Ryzyko ich wystąpienia staramy się minimalizować poprzez właściwe przygotowanie przedoperacyjne i konsultacje z innymi specjalistami.