Górnośląskie Centrum Medyczne - Szpital w Ochojcu - www.gcm.pl

Zespolenie operacyjne złamań kości metodami osteosyntezy wewnętrznej jest jedną z powszechnie stosowanych metod leczenia złamań kości.

Polega ona na operacyjnej stabilizacji złamanej kości z użyciem:

1. drutów, prętów, gwoździ,
2. śrub i wkrętów,
3. płytek (kompresyjne, neutralizujące, rekonstrukcyjne, tabularne, podtrzymujące, płytki kompresyjne o zmniejszonym kontakcie z kością LC-DCP, blokowane płytki kompresyjne LCP, płytki LISS),
4. zespolenia mieszane,
5. zespolenia śródszpikowe: pręty Endera, Rusha.

Implanty są stosowane przy złamaniu kości zwłaszcza w złamaniach nasad i przynasad kości długich z uszkodzeniem powierzchni stawowych oraz kości płaskich lub krótkich. Implanty stosowane do zespoleń złamań mogą mieć różne kształty i wymiary, odpowiednio dostosowane do kształtu, długości i średnicy kości, wykonane są ze specjalnych stopów metali, które zapewniają ich obojętność w stosunku do otaczającego środowiska, jakim jest organizm pacjenta. Są również używane w przypadkach leczenie zaburzeń lub braku zrostu (staw rzekomy), jak również jedna z metod stabilizacji osteotomii kości.

Metoda ta:

1. Zapewnia skuteczną stabilizację złamania do czasu uzyskania zrostu kostnego.
2. Miejsce wprowadzenie implantu najczęściej znajduje się w bezpośredniej okolicy złamania (dostęp operacyjny do szczeliny złamania pozwala najczęściej anatomicznie i stabilnie nastawić i zespolić odłamy kostne, co ułatwia i przyspiesza zrost kostny).
3. Wymaga uszkodzenie tkanek miękkich podczas zabiegu (ryzyko uszkodzenia mięśni, naczyń krwionośnych i nerwów w okolicy złamania).
4. Stabilne zespolenia złamania (płyty) umożliwia szybkie rozpoczęcie skutecznej rehabilitacji ruchowej złamanej kończyny, często w pierwszej dobie po zabiegu oraz w większości przypadków niweluje potrzebę stosowania opatrunku gipsowego.
5. Zespolenia złamania o stabilizacji względnej może wymagać dodatkowego unieruchomienia w opatrunku gipsowym w okresie pozabiegowym.
6. Szybkie usprawnianie ruchowe w przypadku złamań kończyn dolnych o brak unieruchomienia gipsowego zmniejsza ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych i krążeniowo-oddechowych.
7. Ta technika operacyjna wymaga śródoperacyjnego użycia monitora RTG, co wiąże się z ekspozycją pacjenta na promieniowanie rentgenowskie.
8. Większość zespoleń jest usuwanych po uzyskaniu zrostu kostnego.
                      Powikłania zespolenia złamania kości metodami osteosyntezy wewnętrznej.

Należy wiedzieć, że zespolenia złamania kości metodami osteosyntezy wewnętrznej może być w zależności od rodzaju złamania zabiegiem trudnym i długotrwałym, połączonym z utratą krwi i obciążającym zdrowie operowanego. Pomimo oczywistych korzyści, jakie niesie dla chorego, operacja ta pomimo zachowania przez lekarzy należytej staranności i ostrożności podczas wykonywania tej procedury, jest obarczona ryzykiem powikłań, które mogą mieć istotny wpływ na dalsze zdrowie i życie pacjenta.

Do powikłań, które mogą towarzyszyć zabiegowi należą:

1. Powikłania związane z procesem znieczulenia ogólnego lub podpajęczynówkowego do zgonu okołooperacyjnego włącznie. Szczegółowych informacji może udzielić anestezjolog kwalifikujący do zabiegu.

2. Powikłania związane z przebiegiem zabiegu:

• Utrata krwi, która wymaga przetoczenia koncentratu krwinek czerwonych lub osocza od niespokrewnionego dawcy w ilości uzależnionej od utraty krwi (krew przetaczana jako tkanka obca dla biorcy może dać różnego typu odczyny; od wzrostu temperatury, poprzez zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu B i C, wirusem HIV, odczyn anafilaktyczny aż po odczyn hemolityczny, mogący kończyć się zgonem.)
• Nieprawidłowe osadzenie implantu.
• Niemożność osadzenia elementów implantu ze względu na nasilone uszkodzenie kości i konieczność zmiany podczas zabiegu metody leczenia na „otwartą” lub zastosowania innych typów implantów niż zakładano przed zabiegiem.
• Złamanie kości przy wprowadzaniu implantu wymagające dodatkowego zespolenia.
• Wydłużenie, skrócenie lub zmian osi operowanej kończyny.
• Powikłania neurologiczne łącznie z uszkodzeniem i porażeniem nerwów obwodowych (np. udowego, kulszowego, promieniowego, łokciowego, pośrodkowego, pachowego) odpowiadających za prawidłową funkcję ruchową i czuciową kończyny dolnej.
• Uszkodzenia dużych naczyń tętniczych i żylnych prowadzące do masywnego krwawienia (konieczność poszerzenia zabiegu i wykonanie operacji z rekonstrukcją naczyniową).
• Zatorowość płucna, niewydolność krążeniowo-oddechowa, zawał serca, zaburzenia rytmu serca, wstrząs kardiogenny lub pokrwotoczny, udar mózgu mogące wymagać leczenia w Oddziale Intensywnej Terapii i stosowania procedur podtrzymujących życie, a nawet doprowadzić do zgonu pacjenta.

 3. Powikłania okresu pooperacyjnego:

• Związane z typem znieczulenia (nudności, wymioty, spadki ciśnienia, zaburzenia pracy serca).
• Nieprawidłowe gojenie rany pooperacyjnej lub zakażenie rany.
• Nasilone krwawienie z rany, krwiak w okolicy operowanej.
• Martwica tkanek w okolicy rany.
• Brak zrostu kostnego, zrost opóźniony lub zrost nieprawidłowy mogące wymagać powtórnej operacji i zmiany metody operacyjnej stabilizacji złamania lub stosowania unieruchomienia w opatrunku gipsowym.
• Zakażenie głębokie kości wokół implantu wymagające powtórnej operacji i usunięcia implantów, długotrwałego leczenia farmakologicznego i operacyjnego, zmiany metody operacyjnej stabilizacji złamania lub stosowania unieruchomienia w opatrunku gipsowym.
• Zakrzepica żylna najczęściej obejmująca żyły kończyn dolnych objawiająca się obrzękiem i przekrwieniem, owrzodzeniami kończyny trwającymi od kilku dni do kilku tygodni, a czasami do końca życia i wymagającymi długotrwałego leczenia farmakologicznego, a nawet amputacji kończyny zwłaszcza u pacjentów z towarzyszącą cukrzycą lub miażdżycą.
• Przedłużony okres unieruchomienia w łóżku po zabiegu operacyjnym z zastosowaniem różnego typu opatrunków gipsowych.
• Pooperacyjna destabilizacja zespolenia, złamanie okołoimplantowe kości zwłaszcza przy nie przestrzeganiu zaleceń rehabilitacji pozabiegowej lub zbyt wczesnym obciążaniu kończyny wymagające ponownego zabiegu operacyjnego lub leczenia zachowawczego z założeniem unieruchomienia gipsowego.
• Złamanie implantu (możliwa konieczność operacyjnej wymiany na nowy lub konieczność pozostawienia elementów uszkodzonego implantu do końca życia pacjenta.
• Sztywność stawów lub rozwój zmian zwyrodnieniowych stawów w przypadku złamań dostawowych.
• Skostnienia okołostawowe utrudniające ruchomość w operowanym stawie.
• Powikłania nefrologiczno-urologiczne (niewydolność nerek, zatrzymanie moczu i konieczność dializoterapii).
• Odczyny uczuleniowe na składniki, z których wykonane są elementy implantu (konieczność usunięcia implantów).
• Utrzymywanie się dolegliwości bólowych.