Górnośląskie Centrum Medyczne - Szpital w Ochojcu - www.gcm.pl

top news port kali mstr galp mult
ban-header.jpg ae591795dffb256b2028070f0e232512
Zatrzymaj animacje
pl
en
de
ru
Kliknij, aby przetłumaczyć stronę na język ukraiński
ban-header-logo.png c610c75a5c3dd73de8b5c49cb327a35f

Wyszukiwarka usług

:
:
Przeszukaj całą bazę informacji usług pod kątem interesującej cię frazy
Wybierz jeden z oddziałów aby zobaczyć najczęściej realizowane w nim zabiegi / operacje
:
:
Wpisz nazwę zabiegu / operacji
Wybierz z listy jednego z naszych specjalistów

Leczenie operacyjne choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego - endoprotezoplastyka biodra

Informacje ogólne

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest to przewlekła choroba o etiologii wieloczynnikowej będącej następstwem zaburzenia równowagi pomiędzy procesami degradacji i regeneracji chrząstki stawowej oraz warstwy podchrzęstnej kości. Może ona dotyczyć jednego lub obu stawów. Częstość występowania choroby wzrasta wraz z wiekiem.

Ze względu na etiologię chorobę możemy podzielić na dwie grupy:

  1. pierwotną ( idiopatyczną ), której przyczyn nie możemy jednoznacznie określić
  2. wtórną, która związana jest z istnieniem konkretnej przyczyny choroby np.: rozwojowej dysplazji stawu biodrowego, urazów, jałowej martwicy głowy kości udowej, zmian zapalnych stawów.

W chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego zniszczeniu ulega chrząstka stawowa, warstwa podchrzęstna kości ulega sklerotyzacji, tworzą się torbiele i wyrośla kostne, dochodzi do stanu zapalnego maziówki i zwłóknienia torebki stawowej, a szpara stawowa ulega przewężeniu.
W wyniku tych zmian obserwujemy deformację stawu, ograniczenie ruchomości, nieprawidłowe ułożenie ze skróceniem kończyny dolnej, osłabienie siły mięśniowej oraz ból nasilający się przy ruchach. W miarę rozwoju choroby obserwujemy narastanie dolegliwości, które nie ustępują po zastosowaniu leków. Choroba stopniowo może doprowadzić do kalectwa pacjenta.

Leczenie zachowawcze przynosi efekt tylko w początkowej fazie. W przypadku nasilenia zmian destrukcyjnych stawu konieczne staje się wykonanie operacji wymiany stawu biodrowego, czyli endoprotezoplastyki biodra. Moment, w którym decydujemy się na zabieg operacyjny, zależy od stopnia zaawansowania zmian, progresji choroby, ewentualnej przyczyny, wieku pacjenta. Ostateczna decyzja o leczeniu operacyjnym zostaje podjęta wspólnie przez lekarza i pacjenta, zwłaszcza, że proponowany zabieg oprócz korzyści niesie ryzyko powikłań.

Rodzaje endoprotez biodra:

  1. niecementowana (standardowa) dla pacjentów w średnim wieku o stosunkowo zdrowych kościach,
  2. cementowana dla pacjentów starszych ze zmianami osteoporotycznymi w kościach(do połączenia endoprotezy z kością używany jest specjalny cement kostny),
  3. połowicza dla pacjentów starszych po złamaniu szyjki kości udowej,
  4. przynasadowa (krótkotrzpieniową) u młodych i aktywnych chorych,
  5. odtwarzająca powierzchnię stawu biodrowego (kapoplastyka) u młodych, aktywnych chorych z niewielkimi zmianami głowy kości udowej,
  6. trzpieniem tzw. szyjkowym u młodych i aktywnych chorych,
  7. rewizyjna dla pacjentów, u których istnieje konieczność wymiany zużytej lub obluzowanej endoprotezy,
  8. poresekcyjna lub onkologiczna dla pacjentów ze znaczną destrukcją części bliższej kości udowej.

 

Ryciny. Radiogramy stawu biodrowego po przebytej endoprotezoplastyce stawu biodrowego:

1 - całkowitej niecementowanej, 2 – całkowitej cementowanej, 3 - połowiczej, 4 – przynasadowej, 5 – kapoplastyce, 6 - rewizyjnej, 7 – onkologicznej.

Ważnym elementem przy endoprotezoplastyce jest dobór implantu w zależności od rodzaju materiału, z którego wykonane są elementy endoprotezy zwłaszcza połączenie głowa-panewka np. metal-metal, ceramika-ceramika, ceramika-polietylen, metal-polietylen. Typ zastosowanego implantu zależy od wieku pacjenta oraz stopnia destrukcji kości i stawu. Ostateczną decyzję o rodzaju założonej endoprotezy podejmuje lekarz operujący w zależności od stanu miejscowego podczas zabiegu.

Opis standardowego zabiegu endoprotezoplastyki biodra

Podczas zabieg wykonujemy cięcie skóry i tkanki podskórnej po stronie bocznej uda o długości ok. 15 cm. Przecinamy powięź na wysokości krętarza większego, odcinamy przyczep mięśnia pośladkowego średniego i małego, a następnie usuwamy torebkę stawu biodrowego. Po zwichnięciu stawu odcinamy głowę kości udowej z częścią szyjki. Frezami kostnymi opracowujemy panewkę kostną stawu a następnie, po sprawdzeniu przymiarami wymiaru, osadzamy w niej panewkę endoprotezy. Przystępujemy do przygotowania kanału kości udowej, który opracowujemy specjalnymi raszplami. Na przymiarach sprawdzamy wymiary trzpienia i długość głowy. Po sprawdzeniu stabilności i zakresu ruchomości w operowanym stawie osadzamy w nim ostateczny trzpień endoprotezy. Zakładamy odpowiednią głowę i nastawiamy staw. Zakładamy drenaż (najczęściej 2 dreny Redon) szyjemy warstwowo tkanki. Zakładamy opatrunek i kończymy zabieg operacyjny. Czasami przy dużej destrukcji kości niezbędnym staje się uzupełnienie ubytków przeszczepami kości własnej lub alogenicznej z banku tkanek.

Najczęściej spotykane powikłania endoprotezoplastyki biodra

Należy wiedzieć, że endoprotezoplastyka biodra jest zabiegiem trudnym, długotrwałym, połączonym z utratą znacznej ilości krwi i obciążającym zdrowie operowanego. Operacja ta pomimo zachowania przez lekarzy należytej staranności i ostrożności podczas wykonywania tej procedury i oczywistych korzyści, jakie niesie dla chorego, obarczona jest ryzykiem powikłań, które mogą mieć istotny wpływ na dalsze zdrowie i życie pacjenta.

 Do powikłań, które mogą towarzyszyć zabiegowi należą:

 1. Powikłania związane z procesem znieczulenia ogólnego lub częściej stosowanego podpajęczynówkowego do zgonu okołooperacyjnego włącznie. Szczegółowych informacji może udzielić anestezjolog kwalifikujący do zabiegu.

 2. Powikłania związane z przebiegiem zabiegu:

  • Utrata krwi, która wymaga przetoczenia koncentratu krwinek czerwonych lub osocza od niespokrewnionego dawcy (krew przetaczana jako tkanka obca dla biorcy może dać różnego typu odczyny; od wzrostu temperatury, poprzez zakażenia wirusowe, odczyn anafilaktyczny aż po odczyn hemolityczny, mogący kończyć się zgonem).
  • Nieprawidłowe osadzenie elementów endoprotezy.
  • Niemożność osadzenia elementów implantu ze względu na nasiloną destrukcję kości i stawu zwłaszcza przy endoprotezoplastykach rewizyjnych (pozostawienie tzw. biodra wiszącego).
  • Zmiana proponowanego przed zabiegiem typu endoprotezy.
  • Złamanie panewki lub trzonu kości udowej przy wprowadzaniu implantu wymagające dodatkowego zespolenia.
  • Wydłużenie lub skrócenie operowanej kończyny.
  • Powikłania neurologiczne łącznie z uszkodzeniem i porażeniem nerwu udowego, kulszowego, zasłonowego, skórnego bocznego uda, odpowiadających za prawidłową funkcję ruchową i czuciową kończyny dolnej.
  • Uszkodzenia dużych naczyń tętniczych i żylnych prowadzące do masywnego krwawienia (konieczność poszerzenia zabiegu i wykonanie operacji z rekonstrukcją naczyniową).
  • Zatorowość płucna, niewydoloność krążeniowo-oddechowa, zawał serca, zaburzenia rytmu serca, wstrząs kardiogenny lub pokrwotoczny, udar mózgu mogące wymagać leczenia w Oddziale Intensywnej Terapii i stosowania procedur podtrzymujących życie, a nawet doprowadzić do zgonu pacjenta.
  • Oparzenie wywołane przez polimetakrylan metylu (cement kostny).
  • Uszkodzenie dróg moczowych i niedrożność moczowodów.
  • Zwichnięcie endoprotezy.

 3. Powikłania okresu pooperacyjnego:

  • Związane z typem znieczulenia (nudności, wymioty, spadki ciśnienia, zaburzenia pracy serca).
  • Nieprawidłowe gojenie rany pooperacyjnej lub zakażenie rany.
  • Nasilone krwawienie z rany, krwiak w okolicy operowanej.
  • Martwica tkanek w okolicy rany.
  • Zakażenie głębokie kości wokół implantu wymagające powtórnej operacji i usunięcia protezy oraz długotrwałego leczenia farmakologicznego.
  • Zakrzepica żylna najczęściej obejmująca żyły kończyn dolnych objawiająca się bólem, obrzękiem i przekrwieniem oraz owrzodzeniami kończyny trwającymi od kilku dni do kilku tygodni, a czasami do końca życia i wymagającymi długotrwałego leczenia farmakologicznego, a nawet amputacji kończyny zwłaszcza u pacjentów z towarzyszącą cukrzycą lub miażdżycą.
  • Przedłużony okres unieruchomienia w łóżku po zabiegu operacyjnym z zastosowaniem różnego typu opatrunków gipsowych.
  • Pooperacyjne zwichnięcie endoprotezy, złamanie okołoprotezowe miednicy lub kości udowej, zwłaszcza przy nie przestrzeganiu zaleceń rehabilitacji pozabiegowej lub zbyt wczesnym obciążaniu kończyny wymagające ponownego zabiegu operacyjnego lub leczenia zachowawczego z założeniem unieruchomienia gipsowego.
  • Aseptyczne obluzowanie implantu na skutek zużywania się materiału lub reakcji organizmu na zastosowaną endoprotezę.
  • Złamanie implantu (konieczność operacyjnej wymiany na nowy).
  • Skostnienia okołostawowe utrudniające ruchomość w operowanym stawie.
  • Powikłania nefrologiczno-urologiczne (niewydolność nerek, zatrzymanie moczu i konieczność dializoterapii).
  • Odczyny uczuleniowe na składniki, z których wykonane są elementy endoprotezy (konieczność usunięcia implantów).
  • Utrzymywanie się dolegliwości bólowych.

 

 

 

  • Pdf
  • Drukuj
  • Powrót

Oddziały, poradnie, diagnostyka