Angioplastyka tętnic szyjnych jest inwazyjnym zabiegiem, polegającym na usunięciu zwężenia tętnicy szyjnej w celu zapobiegnięcia wystąpieniu udaru mózgu.
Dotychczasowym uznanym sposobem leczenia zwężeń tętnic szyjnych był zabieg endarterektomii, polegający na chirurgicznym usunięciu zmian miażdżycowych wykonywany prze chirurga naczyniowego. Alternatywnym sposobem leczenia jest angioplastyka tętnicy szyjnej, która jest równie skuteczna i bezpieczna jak leczenie operacyjne, szczególnie zalecana u pacjentów wyższego ryzyka operacyjnego.
Do grupy chorych o wyższym ryzyku operacyjnym należą pacjenci:
- z rozpoznawaną chorobą niedokrwienną serca,
- po przebytym zawale,
- z objawami niewydolności serca,
- oczekujący na pilny zabieg kardiochirurgiczny,
- z upośledzoną wydolnością oddechową, nawrotem zwężenia po endarterektomii, zamkniętą tętnicą szyjną po przeciwnej stronie oraz
- trudnymi miejscowymi warunkami anatomicznymi, np. ograniczona ruchomość szyi.
Zabieg angioplastyki polega na wprowadzeniu przez skórę (po uprzednim znieczuleniu) zestawu wprowadzającego do tętnicy udowej położonej w pachwinie. Zestaw ten umożliwia założenie cewnika ( cienkiej rurki nylonowej ) do lewej lub prawej tętnicy szyjnej wspólnej. Przez cewnik zostanie podany kontrast, który w promieniach rentgenowskich uwidoczni zwężoną tętnicę szyjną ( Ryc.1 ). Po uwidocznieniu zmiany zwężającej zostanie wprowadzony cienki metalowy drucik (prowadnik), do obwodowego odcinka poszerzanej tętnicy szyjnej ( Ryc.2 ). Po prowadniku „jak po szynie” zostaje wsunięty cienki cewnik poza miejsce zwężenia, następnie przez cewnik założony zostaje specjalny filtr (koszyczek zbudowany z delikatnej siateczki) powyżej miejsca zwężenia ( Ryc.3 ).
Zadaniem urządzenia filtrującego jest zatrzymanie fragmentów blaszki miażdżycowej, które mogą oderwać się w trakcie zabiegu angioplastyki i powędrować do małych naczyń w mózgu.
Następnie w miejsce zwężenia wszczepia się stent ( tytanowa giętka rurka o budowie siateczkowatej ), który odgradza zmiany miażdżycowe od światła naczynia i zapobiega ponownemu wystąpieniu zwężenia ( Ryc.4 ) Kolejnym etapem zabiegu jest wprowadzenie balonika do światła stentu oraz wypełnienie balonika płynem, co zwiększa jego objętość i powoduje pełne rozprężenie stentu ( Ryc.5 ) . Na koniec zabiegu usunięty zostaje filtr z pozostawieniem w świetle naczynia rozprężonego stentu ( Ryc.6,7 ).
Ze względu na konieczność utrzymywania stanu niekrzepliwości krwi za pomocą podawanej dożylnie heparyny w czasie zabiegu, zestaw wprowadzający usuwa lekarz na oddziale dopiero po około 4-6 godzinach. Do tego czasu należy nie spożywać posiłków i płynów.
Zabieg angioplastyki wiąże się z potencjalnym zagrożeniem zdrowia i życia. Najczęściej występują przemijające reakcje związane z podaniem kontrastu: uczucie gorąca, szum w głowie, nudności, przemijające upośledzenie funkcji nerek tzw. nefropatia pokontrastowa w (ok.7%) przypadków. Wyjątkowo rzadko może wystąpić gwałtowna reakcja uczuleniowa zagrażająca życiu-wstrząs anafilaktyczny. Częstym powikłaniem miejscowym (ok.3-10%) jest krwiak w miejscu wkłucia. Innym, wystąpienie przetoki tętniczo-żylnej lub tętniaka rzekomego w 2-3% przypadków. Niekiedy powikłanie to może wymagać interwencji chirurgicznej. Oprócz powikłań związanych z dostępem naczyniowym mogą wystąpić powikłania typowe dla angioplastyki tętnic szyjnych. Jest to ostre niedokrwienie mózgu związane z zamknięciem naczynia wewnątrz mózgu przez materiał zatorowy (np.fragment blaszki miażdżycowej, drobna skrzeplina ), którego źródłem jest zwężenie tętnicy szyjnej. Powikłanie to występuje w około 2-5% przypadków i może prowadzić do trwałego uszczerbku zdrowia, a nawet zgonu. Jednak, w większości przypadków objawy neurologiczne wycofują się w czasie kilkudziesięciu godzin. W przypadku, gdy materiał zatorowy dostanie się z prądem krwi do tętnicy ocznej może spowodować zaburzenia widzenia. Rzadkim, potencjalnie śmiertelnym następstwem poszerzenia zwężonej tętnicy szyjnej, jest krwotok wewnątrzczaszkowy, związany ze zwiększonym przepływem krwi przez naczynia wewnątrzczaszkowe po zabiegu. Na wystąpienie tego typu powikłania bardziej narażeni są pacjenci z bardzo dużym zwężeniem tętnicy szyjnej oraz nieuregulowanym nadciśnieniem tętniczym. Do zgonu może dojść w około 0.6% przypadków.
W celu ograniczenia występowania objawów niepożądanych należy pozostać na czczo przez 4-6 godzin przed badaniem oraz odpowiednio przygotować się ( toaleta, prysznic, wygolenie wskazanych miejsc w pachwinie).
- Drukuj
- Powrót
